دونیت از نام کوه دان در نزدیکی نلسون نیوزلند، جایی که اولین بار در آن سنگ در معرض دید قرار گرفته و به دلیل ترکیب غیرعادی آن شناخته شده است، نامگذاری شده است . گاهی اوقات به آن "الیوینیت" می گویند.

دونیت یک سنگ اولترامافیک است، به این معنی که سیلیس آن بسیار کم (کمتر از 45٪) و سرشار از منیزیم و آهن است این ویژگی آن را به سنگی سخت و بادوام تبدیل می کند، که  به دلیل ترکیبات معدنی قوی، به خوبی در برابر هوازدگی شیمیایی و فیزیکی مقاومت می کند. علیرغم فراوانی آن در گوشته زمین، دونیت یک سنگ نادر در سطح است که همین ویژگی آن را به ترکیبی جذاب تبدیل کرده است.

 این سنگ خنثی کربن و بسیار همه کاره کاربردهای  ارزشمند بسیاری دارد. از شار کوره بلند، ماسه ریخته گری و مواد نسوز گرفته تا تمیز کردن انفجار، پشم معدنی و محیط زیست.

ترکیب معدنی: دونیت عمدتاً از الیوین ((Mg,Fe)₂SiO₄) تشکیل شده است، با مقادیر جزئی از مواد معدنی دیگر مانند پیروکسن، کرومیت، مگنتیت و ایلمنیت. این محتوای بالای الیوین به دونیت خواص متمایز خود را می بخشد.

خواص فیزیکی: دونیت دارای سختی موس حدود 6.5 تا 7 است که آن را کاملاً بادوام می کند. این سنگ معمولاً به دلیل محتوای آهن در الیوین، رنگ قهوه ای مایل به سبز دارد و چگالی آن حدود 3.3 گرم بر سانتی متر مکعب است.

تشکیل: دونیت یا به عنوان توده های انباشته شده در داخل نفوذهای لایه ای یا به عنوان بقایای پس از ذوب جزئی سنگ های اولترامافیک در گوشته زمین تشکیل می شود. این سنگ معمولاً در توالی های افیولیتی و توده های پریدوتیک آلپاین یافت می شود.

دونیت به دلیل ترکیب منحصر به فرد از تخلخل بالا، ویژگی های کم آبی تدریجی و انبساط حرارتی کم، مقاومت در برابر شوک حرارتی بالاتری را در مقایسه با بسیاری از مواد نسوز سنتی نشان می دهد. این ویژگی ها آن را به ویژه در کاربردهای با دمای بالا مانند فولادسازی و سایر فرآیندهای صنعتی که در آن چرخه حرارتی رایج است، موثر می کند. در نتیجه، دونیت نه تنها کارایی عملیاتی را افزایش می دهد، بلکه به صرفه جویی در هزینه از طریق کاهش نیازهای تعمیر و نگهداری کمک می کند.

Chemical  analysis  Dunite  Product

کاربردهای دونیت

1. ساخت و ساز: دونیت خرد شده، به دلیل استحکام زیاد در جاده سازی و ساختمان سازی استفاده می شود.
2. صنعت: به دلیل نقطه ذوب بالا جهت پوشش های کوره و شار کوره بلند و به دلیل سختی بالا در سنگ زنی و سندبلاست مورد استفاده قرار می گیرد. دونیت همچنین به عنوان ماسه ریخته گری و در تولیدات مواد نسوز( آجر و ملات نسوز) و عایق پشم معدنی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
3. محیط زیست: پتانسیل دونیت برای جذب دی اکسید کربن آن را به ابزاری مفید در مقابله با تغییرات آب و هوایی تبدیل کرده است.
4. کشاورزی: دونیت می تواند در بهبود کیفیت خاک موثر باشد. دونیت خرد شده در فرآیند کشاورزی جهت زهکشی و تهویه خاک مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین باعث رشد گیاهان می شود

پیوست :

Dunite analysis